آشنایی با زایلوفون، روش نواختن
توضیحات:
-
به نام خدا
زایلوفون (به انگلیسی xylophone) سازی است که تنوع بسیار زیادی دارد و اولین تجربه شناخت و اجرای نت های موسیقی برای کودکان معمولا با این ساز رقم می خورد. البته زایلوفون از آن دسته ساز هایی است که اگر توسط یک نوازنده ماهر نواخته شود، هیجان انگیزترین و باور نکردنی ترین موسیقی که تا به حال نواخته شده را خلق می کند.
این ساز پرکاشن قابلیت اجرای طیف گسترده ای از استثنائات موسیقی مثل یک قطعه تکراری یا line در گروه نوازندگان ساز های پرکاشن، Groove ها (یا همان درک و احساسی که از یک ریتم به دست می آید) و سولو های جاز و ریتم هایی که همراه بسیاری از آهنگ های پاپ یا پراگرسیو راک های حماسی هستند را دارد.
با این حال، استفاده از این ساز برای مواردی که گفته شد ، معمولاً نادیده گرفته می شود.
ما در این مقاله قصد داریم تمام چیز هایی که لازم است برای نواختن این ساز پرکاشن پرکاربرد بدانید را بررسی خواهیم کرد.
نگاهی هم خواهیم داشت به تاریخچه زایلوفون و همچنین انواع مختلف این ساز که ممکن است به نواختنشان علاقه مند شوید. به علاوه تعدادی از الهام بخش ترین نوازندگان زایلوفون و معروف ترین اجراهای شان را معرفی خواهیم کرد. سپس برخی از تکنیک هایی که شما برای نواختن زایلوفون به آن ها نیاز دارید را آموزش می دهیم و در آخر، با روش های یافتن یک معلم زایلوفون این مقاله را به پایان می رسانیم.
زایلوفون سازی نیست که فقط با آن آهنگ ‘Mary Had a Little Lamb’ دوران مدرسه تان را بنوازید، بلکه سازی است که حتی بلند پروازترین نوازندگان هم تحت تاثیر آن قرار می گیرند. اگر شما هم این طور هستید، این مقاله را از دست ندهید!
پس با هم نگاهی خواهیم داشت به همه چیزهایی که باید در مورد زایلوفون بدانید!
زایلوفون چیست؟
خب، زایلوفون چیست؟ گرچه احتمالاً تعریف اولیه ای از این ساز در ذهن تان هست اما بد نیست بدانید که در واقع دو تعریف متفاوت از این ساز وجود دارد که یکی خیلی خاص تر از دیگری است.
به طور کلی، ما از اصطلاح زایلوفون برای اشاره به هر ساز کوبه ای که در آن چند میله چوبی کنار هم چیده شده اند، استفاده می کنیم. در نتیجه سازهایی مثل ماریمبا، بالافون، ویبرافون و . . . هم در این دسته بندی قرار می گیرند.
با این حال، اگر از یک متخصص یا نوازندگان سازهای کوبه ای یک ارکستر بپرسید، تعریف دیگری از زایلوفون خواهید شنید. از نظر آن ها زایلوفون به معنای خاص آن، سازی است که کاملا با ماریمبا فرق دارد و تنها شباهت شان استفاده از مالت یا چکش برای نواختن است.
در زیر هر یک از میله های افقی ماریمبا لوله های عمودی یا تشدیدکننده وجود دارد در حالی که در زایلوفون این طور نیست. به همین خاطر این دو ساز اختلاف معنا داری از نظر صدا با هم دارند یعنی صدای زایلوفون بسیار زیرتر و خشک تر از ماریمبا است.
با این حال همه ساز های ذکر شده از جمله گلوکنسپیل، از خانواده ایدئوفون ها هستند. در ایدئوفون ها صدا با ارتعاش کل اِلِمانی که به آن ضربه زده شده، تولید می شود. زایلوفون ها همیشه از چوب ساخته می شوند و نوع فلزی این ساز به متالوفون معروف است.
در نتیجه، با این که شباهت های زیادی بین خانواده ساز های پرکاشن کوک معین وجود دارد اما ساز های کوبه ای ارکستر را باید از این گروه جدا دانست زیرا دقت کیفیت صدای هر کدام با دیگری متفاوت است.
تاریخچه مختصری از زایلوفون
شما می توانید به طور جداگانه در مورد ماریمبا تحقیق کنید اما این ساز از نظر تاریخی با زایلوفون اشتراک دارد.
ما سه سناریوی مختلف در مورد تاریخچه زایلوفون که مربوط به آسیا، آفریقا و اروپا است در اختیار داریم.
قدیمی ترین نسل این ساز احتمالاً مربوط به جنوب شرقی آسیاست، یعنی جایی که تصور می شود در آن موسیقی سنتی مردم جاوه و بالی یا همان گامِلان به مدت هزاران سال رواج داشته است. به همین ترتیب، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد در همین مدت زمانی، از ساز هایی مشابه با زایلوفون در چین استفاده شده است. و از آن جا که ما اطلاعات زیادی در مورد این ساز های خاص داریم، این احتمال وجود دارد که از ساز های کوبه ای مشابه در کل منطقه استفاده شده باشد.
برخی از مورخان موسیقی ادعا می کنند این ساز از آن جا به آفریقا نقل مکان کرده است، که لزوماً درست نیست زیرا احتمالاً یک سری ساز های پرکاشن در غرب آفریقا وجود داشته که شبیه کوبه ای های موجود در آسیا بوده است. البته باز هم ما به طور قطعی نمی توانیم اظهار نظر کنیم.
اولین زمزمه ها در مورد وجود این ساز در اروپا به خیلی بعدتر از زمان ظهور زایلوفون در آسیا و آفریقا، یعنی قرن شانزدهم در آلمان بر می گردد. اما شواهدی هم وجود دارد که نشان می دهد این ساز ها در اروپای شرقی هم وجود داشته اند. کامیل سن سانس، آهنگساز فرانسوی دوره رمانتیک برای اولین بار از زایلوفون در یک قطعه موسیقی کلاسیک استفاده کرد.
آیا زایلوفون انواع مختلفی دارد؟
سابقه طولانی این ساز نشان می دهد که بله! زایلوفون انواع مختلفی دارد. ما قبلاً به چند مورد از آن ها اشاره کردیم.
بالافون یکی از قدیمی ترین انواع زیلوفون و یک ساز آفریقای غربی است که معمولاً از بیست و یک کلید مختلف ساخته می شود. این کلید ها معمولاً با بند های چرمی روی یک قاب چوبی چسبانده می شوند.
اغلب شنیده ایم گلكنپسیل نوعی زایلوفون است که در واقع اینطور نیست. زایلوفون کلید های چوبی دارد در حالی که گلوکنسپیل از جمله ساز هایی است که از فلز ساخته شده و در دسته متالوفون ها قرار می گیرد.
تفاوت بزرگی بین زایلوفون های دیاتونیک، پنتاتونیک و کروماتیک وجود دارد. در بخش ساز های کوبه ای ارکستر سمفونیک همیشه از یک زایلوفون کروماتیک استفاده می شود که تمام نت های یک گام کروماتیک از جمله بمل و دیزها ردر اکتاو های مختلف را در بر می گیرد.
از طرفی زایلوفون های پنتاتونیک و دیاتونیک فقط از نت های یک گام ماژور خاص برخوردارند یعنی گام پنج نتی در نوع پنتاتونیک و هشت نتی در دیاتونیک.
در آثار چه کسانی از این ساز استفاده شده است
خب بیایید نگاهی بیندازیم به برخی از تحسین بر انگیزترین اجرا های زایلوفون در جهان موسیقی کلاسیک، جاز و معاصر. در این جا خواهید دید که زایلوفون فقط سازی برای بچه مدرسه ای ها نیست، بلکه در دنیای موسیقی از ارکستر ساز های کوبه ای تا موسیقی پاپ هم نقش مهمی را ایفا می کند.
Evelyn Glennie
مستعدترین نوازنده پرکاشن دنیا، اِوِلین گلینی اسطوره موسیقی ارکستر پرکاشن در طول زندگی حرفه ای خود با این ساز در تکنوازی ها و ارکستر ها به روی صحنه رفته است.
این نوازنده و تکنواز فوق العاده که کارش را حرفه ای شروع کرد از کودکی ناشنوا بوده است. با این حال این نقص او را متوقف نکرد.
Lionel Hampton
یکی از برجسته ترین نوازندگان پرکاشن قرن بیستم، لیونل همپتون در زمان خودش هم چهره سرشناسی در موسیقی جاز بود.
او ویبرافون و زیلوفون را در کنار نوازندگان معروف و برجسته موسیقی جاز نواخت .
Pink Floyd
قبل از آن که پینک فلوید به عنوان بزرگترین گروه راک پراگرسیو انگلستان شناخته شود ، آهنگ فوق العاده ای را منتشر کرد که مجموعه ای از ساز ها در آن استفاده شده بود. زایلوفون هم یکی از ساز های به کار رفته در این آهنگ است که صدای زیبایی را ضمیمه آن کرده است.
نکاتی که باید در مورد نواختن زایلوفون بدانید
یادگیری نواختن زایلوفون ممکن است آسان به نظر برسد. با این حال، اگر می خواهید مهارت هایتان در زایلوفون نوازی را در حد اولین گلینی برسانید، باید چند نکته را مد نظر قرار بدهید.
نِیلینگ یا کوبیدن صحیح روی زایلوفون برای پیشرفت در نواختن این ساز مهم است. دیمی و دل بخواهی نمی توانید مالت را روی میله ها بزنید. باید طریقه درست نگه داشتن شان را بدانید.
این یعنی اینکه شما باید قبل از شروع به نواختن، حتما در حالت بدنی آرام و متعادل قرار بگیرید. طوری صاف بنشینید که گوشها بالای شانه هایتان باشند.
نگه داشتن مالت مورد بعدی است. چوب را با انگشت شست و اشاره خود بگیرید، سپس بقیه انگشتان تان را دور چوب حلقه کنید (بپیچانید).
مهم ترین اصل در نواختن این ساز آرام و ریلکس ماندن است. بدون آن نمی توانید انعطاف پذیری لازم را برای حرکت دادن مچ ها به دست بیاورید.
از کجا معلم زایلوفون در نزدیکی تان پیدا کنید
روش های زیادی برای یافتن یک معلم زایلوفون وجود دارد. با این حال، بهترین آموزشگاهها را در اینجا معرفی کرده ایم.
شما می توانید یک معلم پرکاشن پیدا کنید تا به شما در تقویت مهارت های زایلوفون کمک کند یا می توانید از طریق اسکایپ به صورت آنلاین در کلاس های آموزش زایلوفون شرکت کنید. در این صورت شما آزادید و می توانید از خانه تان با کیت ساز و طبق برنامه خودتان در کلاس ها شرکت کنید.
بهتر است بدانید که اگر می خواهید در زایلوفون نوازی موفق باشید، باید یک معلم خصوصی بگیرید. آن ها تکنیک مناسب را به شما نشان داده، رپرتوار یا آثار الهام بخش را در اختیارتان قرار می دهند و انگیزه شما برای ادامه یادگیری را بیشتر می کنند. معلم ها برای همین آموزش دیده اند!